W posiedzeniu Zarządu UMP, które odbyło się w trybie hybrydowym, 14 października, wziął udział minister ds. samorządu w Kancelarii Premiera, Michał Cieślak. W obradach, oprócz członków Zarządu (prezydentów: Białegostoku, Szczecina, Gdańska, Poznania i Lublina oraz skarbnika m.st. Warszawy) uczestniczył także Rafał Trzaskowski, Przewodniczący Rady Fundacji. Minister poinformował uczestników spotkania, że w KPRM powstaje departament ds. kontaktów z samorządami. Zadeklarował wolę współpracy, podkreślając, że jego misją będzie poszukiwanie instrumentów pozwalających na rozwój samorządu.
– Zwracam się z prośbą o przedstawienie wizji, koncepcji i pomysłów na to, jak samorząd może się rozwijać – powiedział Minister.
Prezes Zarządu UMP, Tadeusz Truskolaski przekazał Ministrowi teczkę z 25 pismami wysyłanymi z UMP od marca br. do Premiera i ministrów, w których zwracano uwagę, że dotychczasowa polityka rządu zachwiała podstawami finansowania samorządów miejskich, a nakładanie nowych obowiązków na jednostki samorządu terytorialnego bez zapewnienia odpowiednich kwot na ich finansowanie, nieuchronnie prowadzi do ekonomicznego demontażu samorządu w Polsce.
Tylko w 2020 roku, wprowadzone rok wcześniej zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych ograniczyły dochody jednostek samorządu terytorialnego o 6,1 mld zł. Obecnie procedowane przepisy uszczuplą dochody do roku 2024 o kolejne 8,5 mld zł, a w perspektywie 10 lat, o kwotę 15,5 mld zł – bez jakiejkolwiek rekompensaty dla JST. Zmiana funkcjonowania Otwartych Funduszy Emerytalnych i przeniesienie zgromadzonych tam środków na Indywidualne Konta Emerytalne pozbawią jednostki samorządu terytorialnego dochodów z tytułu PIT w kwocie 9,6 mld zł w najbliższych latach.
Dramatycznie pogłębiła się luka pomiędzy kwotą subwencji oświatowej, a wydatkami bieżącymi samorządów. Jest to efekt między innymi braku wystarczających środków na przeprowadzenie reformy systemu oświaty, finansowania przez samorządy – w ramach środków własnych – podwyżek ustawowych oraz niedoszacowania kwot subwencji oświatowej, szczególnie w latach 2017-2020.
– Niedoszacowanie subwencji oświatowej spowoduje powolną utratę możliwości naszego rozwoju – stwierdził prezydent Lublina, Krzysztof Żuk, a prezydent Poznania, Jacek Jaśkowiak zaproponował, aby Minister był łącznikiem w tej sprawie między miastami a Premierem.
Przedstawiciel rządu przyznał, że w przyszłym roku nie należy się spodziewać zmian w udziale samorządów w PIT i CIT, ale rząd pracuje nad narzędziami wspomagającymi, między innymi nad przedłużeniem poluzowania reguły wydatkowej o kolejne dwa lata. – Samorząd musi też szukać dodatkowych dróg, które pozwolą zachować równowagę – powiedział minister i zapewnił, że rząd będzie w tym pomagał. Przygotowywane są zmiany zasad funkcjonowania Programu Mieszkanie Plus, które powinny wesprzeć samorządy. Będą nowe propozycje dotyczące planowania przestrzennego i uruchomienia tzw. crowdfundingu. Duże wyzwanie stwarza gospodarka odpadowa, na którą rząd zamierza przeznaczyć znaczną pulę środków z Funduszu Odbudowy. Miasta będą też mogły skorzystać z Funduszu Inwestycji Drogowych na inwestycje w swoich obszarach funkcjonalnych.
– Nie żyjemy w dwóch światach. Jestem tu po to, aby rozmawiać o samorządzie – zapewniał Minister.