Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST) stanowi forum wypracowania wspólnego stanowiska rządu i samorządu terytorialnego. Jej zadaniem jest rozpatrywanie problemów związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i z polityką państwa wobec samorządu, a także spraw dotyczących samorządu terytorialnego znajdujących się w zakresie działania Unii Europejskiej i organizacji międzynarodowych, do których należy Rzeczpospolita Polska.
Obecnie zasady funkcjonowania Komisji Wspólnej regulują przepisy Ustawy z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej (Dz. U. nr 90, poz. 759).
W skład Komisji Wspólnej wchodzi 12 przedstawicieli strony rządowej i 12 – strony samorządowej. Stronę samorządową stanowią wyznaczeni przedstawiciele ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego:
| Unia Metropolii Polskich | Marcin Krupa – Prezydent Miasta Katowic |
| Krzysztof Żuk – Prezydent Miasta Lublina | |
| Unia Miasteczek Polskich | Wojciech Długoborski – Prezes Unii, Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Chojna |
| Stanisław Bodys – Wiceprezes Unii, Burmistrz Miasta Rejowca Fabrycznego | |
| Związek Powiatów Polskich | Edmund Kaczmarek – Starosta Jędrzejowski |
| Zbigniew Deptuła – Starosta Makowski | |
| Związek Miast Polskich | Zygmunt Frankiewicz – Prezes ZMP, Prezydent Miasta Gliwic |
| Jacek Karnowski – Prezydent Miasta Sopotu | |
| Związek Gmin Wiejskich RP | Marek Olszewski – Przewodniczący ZGW, Wójt Gminy Lubicz |
| Krzysztof Iwaniuk – Wiceprzewodniczący ZGW, Wójt Gminy Terespol | |
| Związek Województw RP | Adam Struzik – Wiceprezes ZW RP, Marszałek Mazowiecki |
| Mieczysław Struk – Marszałek Pomorski |
Przedstawiciele UMP działają w 11 stałych zespołów problemowych KWRiST. Komisja Wspólna może także powoływać zespoły doraźne.
Unia Metropolii Polskich sprawuje patronat nad Zespołem ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska (jego współprzewodniczącym jest Marcin Krupa – Prezydent Miasta Katowic) oraz nad Zespołem ds. Funkcjonalnych Obszarów Metropolitalnych i Miejskich (współprzewodniczącym jest Michał Olszewski – Zastępca Prezydenta M.St. Warszawy), który powołano w 2012 r. z inicjatywy UMP.
Biuro UMP organizuje i obsługuje spotkania Strony Samorządowej KWRiST.